Zastosowanie kamery sferycznej Garmin Virb 360 w ekologii / działaniach strażniczych / inwentaryzacji przyrodniczej [10 czerwca 2021]
[10 czerwca 2021]
Zastosowanie kamery sferycznej Garmin Virb 360 w ekologii / działaniach strażniczych / inwentaryzacji przyrodniczej
I. Opis urządzenia i zdjęć sferycznych:
1. Zdjęcie sferyczne obejmuje swoim zasięgiem cały otaczający las. Zdjęcie ma postać kuli, która obrazuje zarówno korony drzew, wszystkie piętra lasu, jak i podszyt i runo.
2. Każde zdjęcie sferyczne posiada koordynaty oraz kierunki świata (wbudowany w kamerę GPS i kompas). Kamera sferyczna umożliwia wykonanie fotografii HDR, o głębi ostrości od kilku cm do nieskończoności.
3. Każde zdjęcie sferyczne wykonane kamerą sferyczną, posiada tzw. dane G-metrix. Są to dane o lokalizacji, kierunkach świata, wysokości oraz inne np. z zewnętrznego czujnika temperatury.
4. Na każde zdjęcie sferyczne można nałożyć nakładki G-metrix, np. grafikę prezentującą kompas z rzeczywistymi kierunkami świata czy np. grafikę z koordynatami położenia kamery w trakcie wykonania zdjęcia.
5. Grafiki można przygotować samemu w PowerPoint w formacie png i również nałożyć je na zdjęcie, mogą to być np. flagi, strzałki, teksty opisujące pewne elementy lasu.
6. Każdą grafikę można skalować, przekrzywiać, prostować i obracać- tak żeby odnosiła się do treści zdjęcia.
7. Kamera jest wodoodporna, wstrząsoodporna, jej wrażliwym elementem są obiektywy, które zawsze powinny być czyste. Wykonując zdjęcie sferyczne robimy 2 pliki RAW i sklejamy je w programie AutoPanoGiga. Pliki RAW są lepsze niż tryb, w którym kamera sama skleja zdjęcia w jedno sferyczne. Na surowych plikach można ręcznie skorygować horyzont, kolory i poprawić jakość zszywania zdjęć. Program jest do pobrania w wersji pirackiej i używam go od 4,5 roku. Tryb HDR dla zdjęć sferycznych jest niezastąpiony przy wykonywaniu zdjęć w lesie. Kamera robi zdjęcie w rozdzielczości 5,7 K, co przekłada się na rzeczywistą rozdzielczość 720p w sferze. Taka rozdzielczość może budzić niedosyt, jednak przy wykonywaniu zdjęć ze statywu, z czystymi obiektywami oraz obróbce plików RAW- jakość jest zadowalająca.
8. Wysyłając zdjęcia sferyczne do RDOŚ, nadleśnictwa, Ministerstwa Środowiska, załączamy lekką, darmową przeglądarkę VideoPanoramas : http://www.videopanoramas.com/videopanoramas-player/
Umożliwia ona między innymi wykadrowanie fragmentu zdjęcia sferycznego i zrobienie z tego kadru tradycyjnej fotografii.
9. Kamerę można obsługiwać zdalnie za pomocą każdej ręcznej nawigacji Garmin, za pomocą komend głosowych.
II. Zastosowanie zdjęć sferycznych w ekologii:
1. Dokumentacja stanu siedliska przed wycinką
Robiąc zdjęcie sferyczne w lesie, można udokumentować stan wszystkich drzew rosnących w promieniu ok. 30 metrów od statywu z kamerą. W ten sposób, wykonując zdjęcie w okresie wegetacyjnym, utrwalamy stan zdrowotny drzew (widać, które są zamierające, zagrażające). Widać również rozmieszczenie drzew o dużych rozmiarach, podszyt i runo. Dzięki temu można ocenić strukturę lasu, jego stopień naturalności, ocenić czy są luki w koronach drzew i zlokalizować naturalne odnowienia pod tymi lukami.
W konfrontacji z leśnikami, takie zdjęcia pozwalają zbić argumenty leśników za wycinką drzew „zagrażających bezpieczeństwu”, przy wykorzystaniu opisów taksacyjnych zbić argumenty o potrzebie przebudowy drzewostanu (zdjęcia sferyczne w takich sytuacjach mogą posłużyć jako materiał pomocniczy, uzupełniający do treści opisów taksacyjnych
2. Dokumentacja stanu siedliska po wycince
Robiąc zdjęcie po wykonaniu wycinki lasu, można ocenić w jaki sposób wykonano prace gospodarcze, czy były one zgodne ze sztuką leśną, czy prawidłowo poprowadzono szlaki zrywkowe oraz czy wyznaczono je z poszanowaniem stref przypotokowych, wartościowego runa i podszytu. Dysponując zdjęciem sferycznym wykonanym z tego samego miejsca ale przed podjęciem wycinki lasu, można ocenić, które drzewa zostały wycięte i jakie szkody w środowisku poczynili leśnicy. Wykonanie siatki zdjęć sferycznych dokumentujących drzewostan i runo leśne (zdjęcia z wysokości 0,5 m) pozwalają na późniejszą ocenę szkód w cennych gatunkach mszaków, wątrobowców, porostów, kłód z chrząszczami saproksylicznymi itp) oraz weryfikację, czy leśnicy mogli przeprowadzić prace gospodarcze (w tym szlaki zrywkowe) w inny sposób.
3. Dokumentacja stanu siedliska epifitów nadrzewnych, drzew dziuplastych
Robiąc zdjęcie sferyczne drzewa z epifitem nadrzewnym, można wykonać 2 fotografie: Pierwsza z odległości 3 metrów od drzewa z kamerąustawioną w taki sposób, żeby zdjęcie sferyczne obejmowało wszystkie stare drzewa rosnące w promieniu 30 metrów od kamery. To pozwala utrwalić stan siedliska o cechach puszczańskich, utrwalić na zdjęciu cienistość lasu, plamy słońca na dnie lasu a tym samym udokumentować warunki oświetleniowe, stopień zacienienia. Kompas wbudowany w kamerę, pozwala ocenić kierunek przebiegu słońca.
Druga fotografia wykonana w odległości 5- 30 cm od epifitu rosnącego na drzewie, pozwala udokumentować plechę, gałązki, co posłuży jako dowód stanu zachowania okazu. W przypadku zniszczenia okazu w trakcie prac gospodarczych, takie zdjęcie sferyczne umożliwia odtworzenie stanu przed zniszczeniem/ uszkodzeniem.
4. Dokumentacja stanu siedliska ptaków strefowych
Robiąc zdjęcie sferyczne drzewa z gniazdem orlika, bociana czarnego, orła przedniego itd, można udokumentować zarówno istnienie samego drzewa, jak i stan siedliska wokół tego drzewa. Wykonując siatkę zdjęć sferycznych w strefie ochrony całorocznej, dokumentujemy cały biotop gatunku. Wszelka ingerencja leśników w strefę całoroczną, argumentowana potrzebą ochrony lasu poprzez wycięcie niektórych drzew, będzie łatwa do weryfikacji pod kątem zasadności wykonanych prac gospodarczych i możliwości spłoszenia pary lęgowej przez leśników w trakcie prac gospodarczych. Ponowne wykonanie zdjęcia sferycznego w tym samym miejscu (miejscach, w przypadku siatki zdjęć sferycznych) pozwoli na zlokalizowanie pieńków po ściętych drzewach, szlaków zrywkowych i ocenę zasadności cięć, zasadności przeprowadzenia szlaków zrywkowych pod gniazdem, ocenę ryzyka utraty lęgu w wyniku tak podjętych prac gospodarczych.
5. Dokumentacja miejsc składowania dłużyc ze stwierdzonym gatunkiem chronionym
Robiąc zdjęcie sferyczne dłużyc składowanych przy drogach leśnych, na których stwierdziliśmy np. gatunki chronione, dokumentujemy położenie dłużyc. W ten sposób wszelkie próby zamiany kłód przez leśników przed wyznaczonym dniem wspólnej wizji terenowej, zostanie wykryte. Wykonując zdjęcie kawałka kory, pnia dłużycy, na którym stwierdziliśmy chroniony gatunek, pozwala nam na udokumentowanie stanu kłody. Przy próbach pozbycia się dowodów przez leśników (zdrapanie kory, usunięcie okazu), mamy dowód w postaci zdjęcia sferycznego, świadczący o obecności gatunku oraz stanu faktycznego kłody.
6. Dokumentacja stanu zdrowotnego drzew o rozmiarach pomnikowych wraz ze stanem drzewostanu wokół nich
Robiąc zdjęcie sferyczne każdego drzewa o rozmiarach pomnikowych, zabezpieczamy materiał dowodowy o stanie zdrowotnym tego drzewa, jego „zagrożeniu dla bezpieczeństwa” oraz stanie zdrowotnym drzew wokół niego. Leśnicy wycinając drzewa o rozmiarach pomnikowych, powołując się na argumenty bezpieczeństwa, będą musieli skonfrontować swoje tezy z zdjęciem sferycznym przedstawiającym stan zdrowotny drzew, przed ich ścięciem.
7. Dokumentacja planowanych prac gospodarczych
Robiąc zdjęcie sferyczne drzew oznaczonych do wycinki możemy ocenić zarówno zamiar zniszczenia zidentyfikowanych gatunków, ptasich gniazd, drzew dziuplastych, jak i podjąć próbę oceny jakości planowanych prac gospodarczych- ocenę możliwości odstąpienia od tych prac ze względu na cenne gatunki lub przeprowadzenie ich w inny, mniej inwazyjny sposób.
8. Film timelaps, czyli zastosowanie w długotrwałym monitoringu lasu, monitoringu sukcesu lęgowego gatunków strefowych, ingerencji leśników w cenne miejsca
Wykonując film w przyśpieszonym tempie, można postawić kamerę na statywie / zawiesić na żyłce wysoko na drzewie (do góry nogami), położyć na dnie płytkiej wody w lesie. Kamera posiada wodoodporne złącze USB, które umożliwia zasilanie z zewnętrznego źródła. Kamera w trybie nagrywania filmu timelaps, wykonuje zdjęcie z zadanym odstępem czasu 1s- 60 s. W ten sposób można na jednej karcie pamięci nagrać film złożony ze zdjęć, który będzie miał zawsze > 99 godzin (nie wiem ile dokładnie, moja kamera przy karcie pamięci 64GB, zawsze pokazuje > 99 h.). Duży powerbank umożliwia nagrywanie przez kilka dni.
Film nagrany w trybie timelaps, będzie obejmował cały las wokoło (film sferyczny). Problemem będą ujęcia nagrywane w nocy. Film będzie miał koordynaty GPS.
Autor: Adrian Grzegorz, Fundacja Las Naturalny
Projekt pn. „Wsparcie i profesjonalizacja ruchów obywatelskich walczących o swój las finansowany z grantu LUSH Charity”