Leśnicy z mieszkańcami o przyszłości lasu – artykuł w Gazecie Olsztyńskiej [26 października 2021]

O pielęgnacji i wycince drzew, ochronie stuletnich drzewostanów, modernizacji stawów i standardach w Lesie Miejskim rozmawiali leśnicy z Nadleśnictwa Giżycko z lokalnymi samorządowcami i przedstawicielami organizacji pozarządowych 19 października w urzędzie giżyckiej gminy. Poza planem przyszłorocznej wycinki przedstawicieli samorządów oraz strony społecznej interesował ostatni audyt w nadleśnictwie i efekty zakończonej procedury uznania za obszar HCVF6 części uroczyska Las Miejski.

– Jestem zadowolony z faktu zaliczenia części lasu do HCVF6 – informuje Marek Jasudowicz, wójt gminy Giżycko, na terenie której znajduje się las miejski. – Jednakże uważam, że jest to zbyt mały obszar, niezgodny z moim wnioskiem i dołączonymi dokumentami. Sądzę, że powrócimy do tej procedury i uda się wypracować kompromis zabezpieczający interesy i potrzeby mieszkańców. Natomiast głównym tematem spotkania były planowane prace gospodarcze w lesie. Jestem zadowolony, że ograniczą się one do trzebieży. Dość szybko znaleźliśmy kompromisowe uzgodnienie dotyczące planów na 2022 rok. W spotkaniu brali udział przedstawiciele strony społecznej, która od lat jest zainteresowana zachowaniem walorów naszego lasu.

Z leśnikami i samorządowcami spotkali się przedstawiciele Stowarzyszenia Partnerstwo Dzikie Mazury, Stowarzyszenia Wspólnota Mazurska, Fundacji Las Naturalny, Stowarzyszenia Wolne Miasto Giżycko. Dialog leśników z samorządami oraz organizacjami pozarządowymi trwa od kilku lat.

– Od wiosny 2019 r. lokalne organizacje pozarządowe oraz samorządy gminy, miasta i powiatu giżyckiego prowadzą działania mające na celu ochronę Lasu Miejskiego przed zaplanowanymi na dużą skalę wycinkami, które w najbliższych dekadach miałyby objąć niemal wszystkie ponad stuletnie drzewostany – mówi Adrian Grzegorz z Fundacji Las Naturalny w Giżycku. – Czy jest efekt tych działań? Wydaje się, że tak. Dzięki naciskowi społecznemu i dialogowi z leśnikami udało się radykalnie ograniczyć wykonanie rębni zaplanowanych na 2019 i 2020 rok, a w planach na lata 2021 i 2022 leśnicy odstąpili w ogóle od cięć rębnych, czyli skutkujących całkowitym usunięciem drzewostanu i ograniczyli się wyłącznie do przerzedzania niektórych drzewostanów.

W 2019 r. wójt giżyckiej gminy złożył do nadleśnictwa wniosek o nadanie Lasowi Miejskiemu statusu HCVF6, dzięki czemu lokalna społeczność uzyskałaby formalne prawo współdecydowania o Lesie Miejskim. Zdaniem przedstawicieli organizacji pozarządowych taką możliwość stwarza tzw. standard FSC (Forest Stewardship Council) organizacji certyfikującej producentów drewna. Bez certyfikatu FSC wielu klientów nie kupi drewna. Ten zaś uzyskuje się pod warunkiem dotrzymania standardów mających na celu ochronę przyrody i interesów mieszkańców.

– Okazuje się jednak, że teoria rozmija się z praktyką – dodaje Adrian Grzegorz. – Lasy Państwowe długo robiły wszystko, by wniosku wójta nie rozpatrzyć. Dopiero tuż przed audytem FSC, który miał zdecydować o przedłużeniu certyfikatu, nadleśnictwo oświadczyło, że status HCVF6 owszem nadano, ale jedynie fragmentowi lasu, a nie całemu obszarowi objętemu wnioskiem wójta. Odbyło się to wbrew standardowi FSC, zgodnie z którym jedynym kryterium wyznaczania lasów HCVF6 jest opinia lokalnej społeczności.

Odmiennego zdania są leśnicy i zapewniają o pełnej współpracy ze stroną społeczną przy planowaniu i przeprowadzaniu kolejnych wycinek czy innych prac gospodarskich w Lesie Miejskim.

– Wniosek wójta gminy Giżycko dotyczący wyznaczenia obszaru HCVF6 w uroczysku Las Miejski został rozpoznany właściwie z poszanowaniem wszelkich zasad i procedur – twierdzi Krzysztof Dąbkowski, nadleśniczy Nadleśnictwa Giżycko. – Stanowisko w tej sprawie nie spotkało się ze sprzeciwem pana wójta. Kolejne, nowe postulaty przedstawicieli strony społecznej przekazane podczas spotkania zostaną poddane ocenie zasadności i w miarę możliwości będą uwzględnione. Są to głównie wnioski dotyczące planowanych zabiegów cięć pielęgnacyjnych na kilku powierzchniach w uroczysku Las Miejski, obejmujące też wydzielenia leśne poza wyznaczonym obszarem HCVF6.

Audyt FSC w Nadleśnictwie Giżycko został przeprowadzony i nie wykazał żadnych nieprawidłowości po stronie leśników. Zaskoczyło to przedstawicieli organizacji społecznych.

– Jak to możliwe? – pyta Adrian Grzegorz. – Po prostu zlekceważono standard FSC i praktycznie pominięto dokumentację złożoną przez stronę społeczno-samorządową. Okazuje się, że nie tylko w Amazonii, ale i na Mazurach standardy służą nie tyle ochronie lasów, ile ochronie dużych pieniędzy. Ale to nic. Na poziomie lokalnym dialog z leśnikami, choć trudny, toczy się dalej i przynosi konkretne efekty. Prędzej czy później przypadek Lasu Miejskiego i tysiące takich przypadków w Polsce i na świecie przyniosą też efekt w skali makro – przewartościowanie myślenia o lasach i przyrodzie. Nadejdzie taki dzień, w którym współdecydowanie przez społeczność lokalną o lesie będzie czymś równie oczywistym, jak współdecydowanie o chodnikach.
Renata Szczepanik