REKOMENDACJE DLA GRUPY LAS TULECKI- WSPÓLNA SPRAWA [10 maja 2022]

[10 maja 2022]

[Las Tulecki- wspólna sprawa]

Rekomendacje dla grupy Las Tulecki- wspólna sprawa

I. Powołanie HCVF 6 w lasach ochronnych Poznania

Lasy o szczególnych walorach przyrodniczych (High Conservation Value Forests) są wyznaczanie zgodnie z wymogami dobrowolnej certyfikacji gospodarki leśnej w systemie FSC. Każda Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych, będąc posiadaczem certyfikatu FSC, jest zobowiązana do wyznaczenia lasów HCVF różnych kategorii (od kategorii 1 do 6). HCVF 6 to kategoria obejmująca lasy kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnej społeczności. Standard FSC określa sposób ich wyznaczania lecz tylko na etapie pierwszego przystąpienia 'Organizacji’ (Słownik Pojęć FSC) do certyfikacji. W praktyce, wyznaczanie lasów HCVF 6 odbywa się nie tylko przy pierwszym przystąpieniu 'Organizacji’ do certyfikacji, ale też na wniosek 'Społeczności lokalnej’ (Słownik Pojęć FSC), która powinna zebrać 'Najlepsze dostępne informacje’ (Słownik Pojęć FSC), świadczące o tym, że 'Społeczność lokalna’ chce powołania kategorii HCVF 6 w swoim lesie. Wniosek należy złożyć na dwa sposoby: albo za pośrednictwem lokalnych władz samorządowych na poziomie gminy/miasta albo bezpośrednio w siedzibie miejscowego nadleśnictwa. Wniosek lokalnych władz samorządowych do miejscowego nadleśnictwa o powołanie HCVF 6, powinien być następstwem prośby 'Społeczności lokalnej’ do lokalnych władz samorządowych o złożenie takiego wniosku.

Co należy zrobić:

W waszym przypadku dobrym rozwiązaniem wydaje się poproszenie lokalnych władz samorządowych na poziomie Rady Miasta Poznań o złożenie wniosku – w trybie administracyjnym do miejscowego nadleśnictwa o powołanie HCVF 6 w lasach ochronnych, będących w granicach administracyjnych miasta. Wniosek należy udokumentować 'Najlepszymi dostępnymi informacjami’ (Słownik Pojęć FSC), świadczącymi o 'Woli społeczności lokalnej’, która jest decydująca o zasadności i poprawności złożonego wniosku. 'Najlepsze dostępne informacje’ są wymienione w słowniku pojęć FSC i są to dane, fakty, dokumenty, ekspertyzy i wyniki badań terenowych lub konsultacji ze stronami, które są najbardziej wiarygodne, dokładne, kompletne i/lub adekwatne i można je uzyskać przy rozsądnym wysiłku i kosztach, z zastrzeżeniem skali i intensywności działań gospodarczych i podejścia przezornościowego. Jedynym kryterium wyznaczania lasów HCVF 6, jest opinia społeczności lokalnej wyrażana w wypowiedziach, artykułach, wystąpieniach, petycjach bądź rozpoznana innymi metodami komunikacji społecznej. Status lasów objętych kategorią HCVF 6 daje 'Społeczności lokalnej’ prawo do współdecydowania o zagospodarowaniu lasów poprzez wyrażanie 'Woli społeczności lokalnej’.

Oczekiwane rezultaty:

Miejscowe nadleśnictwo po otrzymaniu wniosku o powołanie HCVF 6 w trybie administracyjnym, będzie miało ustawowy termin na udzielenie odpowiedzi. Tryb administracyjny zapewni wam/radzie miasta, ścieżkę sądową przez WSA, gdyż miejscowe nadleśnictwo prawdopodobnie nie będzie chciało odnieść się do wniosku, próbując zamrozić postępowanie.

Rada Miasta może nie chcieć powołania HCVF 6 w lasach ochronnych będących w granicach administracyjnych Poznania. Standard FSC nie przewiduje takiej możliwości, bowiem uwzględnia, że władze lokalne są demokratycznie wybranymi władzami i spełniają oczekiwania 'Społeczności lokalnej’, która te władze wybrała. W takim wypadku, trzeba będzie złożyć wniosek o powołanie HCVF 6 w trybie administracyjnym za pośrednictwem organizacji pozarządowej.

Rada Miasta może posłużyć się kategorią HCVF 6, jako łatwym i pozorowanym sukcesem w dialogu z Lasami Państwowymi, co zaprzepaści rzeczywiste wyłączenie lasów ochronnych miasta Poznań z użytkowania rębnego. Rada Miasta może posłużyć się samym faktem złożenia wniosku o powołanie HCVF 6, jako sukcesem medialnym w dialogu z Lasami Państwowymi, bez doprowadzenia sprawy do końca.

Przedstawienie leśnikom na spotkaniu 13 maja zapowiedzi złożenia wniosku o HCVF 6, daje wam oraz leśnikom pole do negocjacji nad kilkoma koncepcjami dojścia do konsensusu rozmów nad zaprzestaniem wyrębu lasów ochronnych Poznania.

Generalna Dyrekcja Lasów Państwowych blokuje powoływanie kategorii HCVF 6 w lasach w całej Polsce, co ma podłoże w obawach o eskalację żądań społecznych współdecydowania o skali wycinki lasów. Andrzej Konieczny – Dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu, wydaje się być skłonny do wdrożenia innej koncepcji zagospodarowania lasów ochronnych Poznania, celem osiągnięcia korzyści politycznych. Powinniście wykorzystać okazję i spróbować dojść do obopólnych krótkodystansowych korzyści z Andrzejem Koniecznym, jeśli będzie skłonny do koncepcji dojścia do konsensusu rozmów nad zaprzestaniem wyrębu lasów ochronnych Poznania w oparciu o powołany status HCVF 6.Pozostałe lasy ochronne, nie mieszczące się w granicach administracyjnych miasta Poznań, leżą w granicach administracyjnych sąsiednich gmin. Poproszenie sąsiednich gmin o złożenie wniosku do miejscowego nadleśnictwa o powołanie HCVF 6, spowoduje zamieszania na linii samorządy – Andrzej Konieczny i może zaowocować niespodziewanymi możliwościami/narzędziami w dalszych rozmowach i negocjacjach. W ostateczności, koncepcja HCVF 6 może stać się dla was wygodnym pozorowanym celem do osiągniecia rzeczywistego celu, jakim jest powołanie Zespołu Przyrodniczo Krajobrazowego bądź wdrożenie istniejących już metod gospodarowania w lasach komunalnych Poznania na gruncie lasów będących w zarządzenie PGL LP.

Powołanie HCVF 6, może być utrudnione przez Andrzeja Koniecznego, który może tworzyć pozory chęci współpracy w celu osiągnięcia jedynie nacisku politycznego na GDLP i budowania własnej siły politycznej. Andrzej Konieczny może chcieć przeforsować swoją 'jedynie słuszną’ koncepcję zagospodarowania lasów Poznania.

II. Zespół przyrodniczo – krajobrazowy i Użytek ekologiczny Dażybór – siedliska przyrodnicze i zbiorowiska zastępcze. Sprawne przeprowadzenie postępowania o powołanie ZPK.

Powołanie Zespołu Przyrodniczo Krajobrazowego wiąże się z pewnymi ustawowymi zakazami, które jednak nie dotyczą gospodarki leśnej. Można natomiast wprowadzić konkretne działania ochrony czynnej, jak chociażby ochrona starodrzewi poprzez odstąpienie od użytkowania drzewostanów w wieku powyżej 70 lat. Taki zapis już funkcjonuje w uchwale powołującej Zespół Przyrodniczo- Krajobrazowy w Lesie Zwierzynieckim koło Tarnobrzegu. Kluczowym wydaje się przygotowanie Wojewody do tej koncepcji, bowiem na etapie zaskarżenia uchwały Rady Miasta powołującej Zespół Przyrodniczo- Krajobrazowy, to właśnie wojewoda ma prawo do unieważnienia uchwały, występując jako organ nadzoru.

Co należy zrobić:

Należy ustalić z Wojewodą Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego koncepcję powołania Zespołu Przyrodniczo- Krajobrazowego w lasach ochronnych w granicach administracyjnych Poznania. Trzeba mieć na uwadze, że Wojewoda w teorii może ale wcale nie musi być waszym sojusznikiem. Może wykonywać ruchy pozorowane lub współpracować z PGL LP.

Należy dobrze uzasadnić sam projekt uchwały, w taki sposób, żeby nie deprecjonować statusu formy ochrony przyrody, jaką jest Zespół Przyrodniczo- Krajobrazowy. Innymi słowy- ZPK nie może stać się tylko narzędziem do wstrzymania użytkowania rębnego lasów wokół Poznania. Ustawa o ochronie przyrody definiuje Zespół Przyrodniczo- Krajobrazowy jako: „fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe i estetyczne”.

Po uzyskaniu wsparcia Wojewody, należy złożyć projekt uchwały obywatelskiej do Rady Miasta z wnioskiem o powołanie ZPK. Sam wniosek powinien być tak skonstruowany, żeby zapisy o ochronie starodrzewi zostały ukryte wśród szeroko i kwieciście udokumentowanych wartościach krajobrazowych, estetycznych, historycznych i przyrodniczych obszaru wnioskowanego do ochrony jako ZPK.

Należy jeszcze raz zastanowić się, jakie konsekwencje będzie miało zaniechanie użytkowania rębnego zbiorowisk zastępczych, czyli lasów, które nie mają swojego odpowiednika w dzikiej przyrodzie. Trzeba wziąć pod uwagę możliwość uruchomienia spontanicznych procesów naturalnych, jak np. liczne wywroty sosny rosnącej w przegęszczeniu. Uwolnienie naturalnych procesów, w tym konkurencji drzew do światła wiąże się z zamieraniem drzew a tym samym, powstaniem zagrożenia dla bezpieczeństwa osób i mienia. Zamieszczenie w projekcie uchwały powołującej ZPK możliwości usuwania drzew zagrażających bezpieczeństwu, wydaje się niezbędne, chociaż będzie dawać pole do nadużyć dla administracji leśnej, przy wykonywaniu cięć.

Oczekiwane rezultaty:

Powołanie Zespołu Przyrodniczego, w którym nie można gospodarować lasu poprzez wykonywanie wycinki drzew w wieku powyżej 70 lat, może się udać o ile będzie wsparcie Rady Miasta lub/oraz Wojewody Wielkopolskiego lub/oraz Andrzeja Koniecznego. Miejscowe nadleśnictwo nie ma tutaj żadnej roli do odegrania. Status ZPK w lasach ochronnych Poznania spowoduje powstanie drugiego w Polsce obok Lasu zwierzynieckiego precedensu- faktycznego zakazu użytkowania lasów gospodarczych na rzecz celów społecznych i przyrodniczych, zachowania i promowania naturalnych procesów.

Powołanie ZPK może być utrudnione przez Andrzeja Koniecznego, który może tworzyć pozory chęci współpracy w celu osiągnięcia jedynie nacisku politycznego na GDLP i budowania własnej siły politycznej. Andrzej Konieczny może chcieć przeforsować swoją 'jedynie słuszną’ koncepcję zagospodarowania lasów Poznania.

Rada Miasta Poznania, może nie chcieć powołać Zespołu Przyrodniczo- Krajobrazowego. Kluczowym wydaje się przekonanie radnych do tej koncepcji poprzez wskazanie korzyści politycznych.

III. Park w Radojewie

W trakcie spaceru zobaczyliśmy dziki park przypałacowy w Radojewie, który charakteryzuje się obecnością siedlisk bardzo zbliżonych do naturalnych. Występują w nim stare grądy ale też nasadzone platany. W Parku wykonuje się tylko cięcia drzew przy ścieżkach spacerowych. Na obrzeżach Parku wykonano cięcia pod instalację gazociągu. Ustalenia podjęte z nadleśnictwem Łopuchówko zaowocowały całkowitym zaniechaniem użytkowania Parku oraz budową ścieżek edukacyjnych przy wsparciu zewnętrznego sponsora – ENEA. W Parku pojawiają się studenci Wydziału Biologii wykonujący badania ornitologiczne oraz spacerowicze korzystający rekreacyjnie z tego miejsca. Wasze oczekiwania wobec Parku w Radojewie, są związane z utrwaleniem obecnych ustaleń związanych z brakiem pozyskania drewna i postępującego dziczenia lasu.

Co należy zrobić:

Korzystne ustalenia z leśnikami zostały już podjęte. Park w Radojewie nie jest użytkowany gospodarczo. Udział znanego dostawcy energii, jako sponsora infrastruktury edukacyjnej, jeszcze bardziej umacnia wartość tego miejsca w osobach decyzyjnych i oddala ryzyko powrotu gospodarki leśnej na teren Parku. Teraz można spróbować nakłonić leśników do utrwalenia ustaleń przynajmniej na okres do końca obowiązywania obecnego PULu. Ustalenia można utrwalić poprzez spisanie wspólnego protokołu, porozumienia a jeśli to będzie dla nadleśnictwa Łopuchówko zbyt dużo- wystosowanie przynajmniej wspólnego stanowiska/ informacji prasowej w sprawie dalszych planów wobec Parku.

Można spróbować powołać użytek ekologiczny, który będzie zawierał już istniejące ustalenia. Wrzucenie tematu użytku ekologicznego na sesję Rady Miasta w tej chwili, może jednak okazać się wygodnym tematem zastępczym dla radnych i Andrzeja Koniecznego, do oddalenia rozmów na temat zaniechania użytkowania lasów ochronnych Poznania.

Oczekiwane rezultaty:

Tymczasowe ustalenia zostaną zapisane w formie protokołu/ porozumienia/ stanowiska/informacji prasowej. Optymalne rozwiązanie, jakim jest zaniechanie prac gospodarczych do końca obowiązywania obecnego PULu, daje szansę na ugruntowanie w świadomości osób decyzyjnych na szczeblu nadleśnictwa Łopuchówko, sponsora infrastruktury edukacyjnej oraz wśród społeczności lokalnej, istniejącego stanu rzeczy, jako sprawdzonego, trwałego i wartego kontynuacji w nowym PULu Nadleśnictwa Łopuchówko.

IV. Rozmowy z leśnikami- jako wzorzec dobrych praktyk w rozmowach z leśnikami- formuła spotkań – do naśladowania w całej Polsce

Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Poznaniu zaprosiła 'interesariuszy’, w tym waszą grupę, na cykliczne forum w sprawie lasów ochronnych będących w granicach administracyjnych Poznania. Spotkanie odbędzie się 13 maja 2022 r. Formuła spotkania została narzucona w sposób nietransparentny oraz daleki od przyjętych norm prowadzenia dialogu społecznego.

Co należy zrobić:

Pierwsze spotkanie powinniście przekierować na tory rozmów o formule kolejnych spotkań, doprowadzając do wstrzymania wszelkich rozmów o lesie, do czasu wypracowania formuły przyszłych spotkań. W tym celu, na pierwszym spotkaniu 13 maja, należy poprosić moderatora wynajętego przez RDLP w Poznaniu, o pomoc w wypracowaniu na tym spotkaniu formuły prowadzenia dialogu. Moderator powinien usłyszeć od was, że jest to główne wasze oczekiwanie na dzień dzisiejszy. Nie powinniście kierować tej prośby do leśników lecz właśnie do moderatora, który narzuca zasady na jakich odbędzie się spotkanie.

Formuła spotkań powinna obejmować między innymi:

• liczbę uczestników oraz ich zaangażowanie. Tutaj możecie posłużyć się definicją „Zaangażowane strony’ (Słownik Pojęć FSC);
• maksymalny czas na finalizację dialogu pod rygorem zerwania wszelkich prowadzonych rozmów, po przekroczeniu uzgodnionego czasu, jaki sobie dajecie na porozumienie;
• lokalizacja każdego kolejnego spotkania – naprzemiennie- raz w siedzibie RDLP Poznań, raz w siedzibie Urzędu Miejskiego Poznania;
• po każdym spotkaniu- wypracowany wspólny komunikat do mediów.

Wykorzystując dążenia polityczne Andrzeja Koniecznego, zaproponujcie również leśnikom, żeby wypracowana formuła prowadzenia rozmów, miała być promowana przez Lasy Państwowe, jako wzorzec dla całej Polski, w miejscach, gdzie występuje spór pomiędzy zarządcą lasu a społecznością lokalną.

Oczekiwane rezultaty:

Wypracowanie formuły spotkań.

Jeśli do dialogu będą zaangażowane tylko zaangażowane strony, wówczas unikniecie sytuacji, w której leśnicy wstawiają na spotkaniu osoby/organizacje – słupy, których jedynym celem będzie wspieranie i wzmocnienie argumentów leśników.

Uzgodnienie zlokalizowania spotkań w budynku RDLP Poznań daje wam gwarancję, że ranga spotkań zostanie zachowana do samego końca. Gdyby leśnicy chcieli w pewnym momencie przenieść spotkania do budynku jednego z miejscowych nadleśnictw, to by oznaczało, że wycofują się z rozmów. Lokalizacja spotkań w budynku Urzędu Miejskiego daje wam gwarancję zaangażowania prezydenta miasta oraz radnych, którzy są osowiali w kwestii ochrony lasów Poznania. Wypracowanie wspólnego komunikatu do mediów (zawsze na końcu każdego spotkania, kiedy wszyscy są już zmęczeni i wyczerpali swój zapał bojowy), pozwoli wam na uniknięcie sytuacji, w której leśnicy szerzą nieprawdę w kwestii uwzględniania żądań społeczności lokalnej i samorządu.

Inne tematy do opracowania kolejnych rekomendacji:

• wartościowanie lasów – lista interesariuszy, obiektów historycznych, kulturowych;
• angażowanie naukowców;
• spotkanie z emerytowanym inicjatorem użytku ekologicznego Dażybór;
• lasy komunalne Poznania – wzorzec do skopiowania w lasach ochronnych;
• kampania medialna.

Wykonawca: Adrian Grzegorz, Fundacja Las Naturalny