DRUGA OPINIA NA TEMAT KOPALNI ODKRYWKOWEJ – Inicjatywa Protest Porszewice [23 lutego 2022]

[23 lutego 2022]

[Inicjatywa Protest Porszewice]

22 lutego zwróciliście się do projektowego prawnika z następującymi pytaniami:

Po naradzie w stowarzyszeniu, i po przeczytaniu rad prawnika, mamy jeszcze pytania w związku z niewykonaniem postanowienia WSA w Łodzi z dnia 15 września 2021 wstrzymującego wykonalność kontrowersyjnej decyzji środowiskowej. Postanowienie sądu wstrzymuje wykonalność decyzji środowiskowej, ale nie jest respektowane przez inwestora. Ustaliłyśmy, iż napiszemy do następujących organów władzy państwowej:

– zapytanie do wójta gminy Pabianice, dlaczego w związku z powyższym nie wstrzymał działań kopalnianych- skargę do WSA w Łodzi, na brak reakcji organów gminy Pabianice na w/w postanowienie sądu

-zawiadomienie do prokuratury na bezczynność organów władzy w tym przedmiocie oraz na działania inwestora ignorujące w/w postanowienie.
Czy jest to słuszna droga ? Jaką podstawą prawną tu najlepiej się podeprzeć?

Odpowiedź prawnika (wraz z jego dodatkowym pytaniem do was):

Ad.1 działań proponowanych do podjęcia:– zapytanie do wójta gminy Pabianice, dlaczego w związku z powyższym nie wstrzymał działań kopalnianych
Moim zdaniem wójt nie może wstrzymać działań kopalnianych. Powinien to zrobić Marszałek Województwa lub Minister Środowiska jako organ wyższego stopnia poprzez wstrzymanie wykonalności decyzji o udzieleniu koncesji. Czyli wydaje mi się, że należałoby złożyć wniosek o: wszczęcie postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji o udzieleniu koncesji z urzędu (pkt 1) i o dopuszczenie do udziału w postępowaniu organizacji społecznej o stwierdzenie nieważności tej decyzji (pkt 2) i (pkt 3)  wstrzymanie wykonania decyzji o udzieleniu koncesji (art. 159 kpa). Uzasadnienie jest takie

Ad.2 skargę do WSA w Łodzi, na brak reakcji organów gminy Pabianice na w/w postanowienie sąduProszę o wyjaśnienie o jakim trybie Państwo myślą?

Ad 3 -zawiadomienie do prokuratury na bezczynność organów władzy w tym przedmiocie oraz na działania inwestora ignorujące w/w postanowienie. Podtrzymuje wcześniejsze zapatrywanie na działania moim zdaniem możliwe do podjęcia. Można spróbować złożyć zawiadomieniem z art. 231 kk „Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.” Tutaj funkcjonariuszem powinien być uznany Marszałek lub pracownik, który w jego imieniu wydaje decyzję, ponieważ jest on uprawniony do wydania decyzji administracyjnej zgodnie z art. 115 Kodeksu karnego.

Równocześnie można by próbować złożyć zawiadomienie na Inwestora o możliwości popełnienia przestępstwa z art. 176 ustawy prawo geologiczne i górnicze: „Kto bez wymaganej koncesji lub bez zatwierdzonego projektu robót geologicznych lub z naruszeniem określonych w nich warunków, wykonując działalność w zakresie:(…)2) wydobywania kopalin ze złóż,(…)wyrządza znaczną szkodę w mieniu lub poważną szkodę w środowisku, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.”Tutaj można by teoretycznie wnioskować aby prokurator zastosował środek karny w postaci nakazania powstrzymania się przez inwestora od działalności polegającej na wydobywaniu kopalin ze złóż. Jednak jest konieczne najpierw wykazanie przesłanek:- naruszenie warunków koncesji -> dowód: wstrzymanie wykonania decyzji środowiskowejprzez WSA- poważna szkoda w środowisku -> to już państwa inwencja -> skoro ustawa wymaga decyzji środowiskowej to wydobycie w sytuacji jej braku może wyrządzić poważną szkodę w środowisku lub już wyrządza poprzez …… ”

Proszę rozważyć jednak to o czym mowa w ad 1 i mojej odpowiedzi wcześniejszej we fragmencie zamieszczonym poniżej:Decyzja zezwalająca na inwestycję (udzielenie koncesji) istnieje, więc należy się zastanowić czy można ją wzruszyć np. z przyczyn nieważnościwych na podstawie art. 156 kpa. Być może po wszczęciu postępowania należałoby wnieść o jego zawieszenie do czasu rozstrzygnięcia WSA w przedmiocie DŚ, gdyż w sytuacji uchylenia DŚ lub stwierdzenia jej nieważności koncesja nie będzie mogła być wykonywana i jednocześnie zażądać wstrzymania wykonania decyzji ostatecznej zezwalającej na realizację przedsięwzięcia na podstawie art. 159 kpa.
Można też się zastanowić nad wnioskowaniem do marszałka województwa nad zastosowaniem kar administracyjnych na inwestora z art. 136a ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2373 z późn. zm.) wobec zawieszenia wykonalności DŚ, więc nie można jej realizować, gdy wydobycie musi być realizowane w zgodzie z warunkami DŚ.
Równocześnie można by próbować złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa z art. 176 ustawy prawo geologiczne i górnicze:”Kto bez wymaganej koncesji lub bez zatwierdzonego projektu robót geologicznych lub z naruszeniem określonych w nich warunków, wykonując działalność w zakresie:(…)2) wydobywania kopalin ze złóż,(…)wyrządza znaczną szkodę w mieniu lub poważną szkodę w środowisku, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.”Uzasadnieniem dla takiej interpretacji jest to, że na skutek zawieszenia wykonalności decyzji DŚ inwestor nie wstrzymał wydobycia kruszywa, w sytuacji gdy każde jego postępowanie będzie mogło być uznane za naruszenie jej warunków z uwagi na treść art. 86. ustawy ooś, który stanowi, że „Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wiąże organy:
2) wydające decyzje, o których mowa w art. 72 ust. 1”   tj. między innymi koncesji na wydobycie kopalin ze złóż. Tak, też WSA w Łodzi sygn. akt II SA/Łd 340/18 wyrok z dnia 25 października 2018 r.
TEZA | aktualna „Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach ma charakter rozstrzygnięcia wstępnego względem przyszłego zezwolenia na realizację konkretnego przedsięwzięcia inwestycyjnego i pełni wobec niego funkcję prejudycjalną.”

Wykonawca: prawnik projektowy

Autor: Adrian Grzegorz, Fundacja Las Naturalny