REKOMENDACJE DLA GRUPY STOWARZYSZENIE PUSZCZA MAZOWIECKA [6 października 2022]

[6 października 2022]
[Stowarzyszenie Puszcza Mazowiecka]
Rekomendacje dla grupy Stowarzyszenie Puszcza Mazowiecka
1.Północne lasy istotne społecznie, południowe mniej
- podjęcie próby zaangażowania lokalnych placówek oświatowych w spacery po lasach, które w mniemaniu społeczności lokalnej są głównie zasobem drewna;
- zmiana nastawienia lokalnych władz samorządowych na przyszłość okolicznych lasów poprzez dystrybucję idei lasów społecznych, stworzonej przez PGL LP;
- Legitymacja PGL LP dla wyznaczania lasów społecznych, jest jedną z nielicznych metod przekonania konserwatywnego społeczeństwa do ochrony lasów przez rębniami.
2.Wydmy i bagna w lesie
- inwentaryzacja i rozpoznanie cech diagnostycznych dla wydm i bagien (torfowisk wysokich i przejściowych, jeziorek dystroficznych), jako argumenty za ich formalną ochroną;
- bagna i wydmy jako jeden z fundamentów edukacji ekologicznej.
3.Nieformalna ścieżka wymiany informacji z BULiGL – mapa lasów cennych społecznie, zwiększenie wieku rębności do 140 lat
- wysłanie do BULiGL propozycji lasów społecznych, w formie listy wydzieleń i mapy uzgodnionych i zaakceptowanych przez innych użytkowników lasu w formie petycji;
- wysłanie do BULiGL lokalizacji infrastruktury edukacyjnej (edukacja leśna), lokalizacji ścieżek spacerowych i szlaków turystycznych, miejsc widokowych, pozostałych miejsc i obszarów o znaczeniu dla użytkowników lasu;
- wypracowanie grupy popierającej postulat dla zwiększenia wieku rębności dla sosny do 140 lat i wysłanie propozycji konkretnych obszarów (granice leśnictw) do zwiększenia wieku rębności;
- odnalezienie opracowań naukowych dotyczących alternatywnych metod gospodarowania borami sosnowymi.
4.Trudne rozmowy z nadleśniczym nadleśnictwa Celestynów, duża wiedza w komunikacji, edukacji leśnej. Brak odpowiedzi na postulaty dotyczące lasów społecznych
- zaangażowanie eksperta leśnika w ramach projektu do rozmów w sprawie lasów społecznych;
- budowa sojuszu społecznego: wystosowanie pisma do samorządów i zidentyfikowanych użytkowników lasu, z wyjaśnieniem treści zarządzenia 58, zwłaszcza art. 14, który mówi o obowiązku prowadzenia dialogu ze społeczeństwem przez cały okres obowiązywania PULu;
- budowa sojuszu społecznego: rozmowy bezpośrednie z samorządami i reprezentantami użytkowników lasu/ społeczności lokalnej w sprawie organizacji dialogu;
- wystosowanie pisma do nadleśnictwa, samorządów i użytkowników lasu z zaproszeniem na spotkanie w sprawie lasów społecznych/ w sprawie przedstawienia postulatów i ich akceptacji przez leśników.
5.Przestarzałe myślenie nadleśniczego Nadleśnictwa Garwolin i uprzedzenia wobec organizacji ekologicznych. Zastępca nadleśniczego jest przyrodnikiem, nie uznaje ochrony czynnej
- budowa sojuszu społecznego – zaangażowanie organizacji innych niż przyrodniczych w opracowywanie postulatów i dialog z leśnikami;
- wpisanie/przemycenie koncepcji Puszczy Mazowieckiej w edukację leśną Centrum Edukacji Leśnej w Celestynowie w ramach ograniczonej współpracy z leśnikami;
- rozmowy z nadleśniczym o modyfikacji gospodarki leśnej ale wciąż w ramach uznanych przez niego zasad hodowli lasu.
6.Przygotowanie grupy do rozmów w ramach ZLW. W ramach dialogu wyznaczenie lasów o zwiększonej funkcji społecznej już teraz w nadl. Garwolin i Celestynów
- nadleśnictwo Celestynów: podjęcie rozmów na temat lasów społecznych w ramach art. 14 zarządzenia 58, który zobowiązuje nadleśniczego do prowadzenia dialogu ze społeczeństwem przez cały okres obowiązywania PULu;
- nadleśnictwo Garwolin: przygotowanie sojuszu społecznego, reprezentującego wspólny pogląd na przyszłość lasu i wspólne postulaty.
7.Badanie wydm pod kątem obecności siedliska przyrodniczego
- zaangażowanie eksperta do waloryzacji przyrodniczej;
- samodzielne odnalezienie już wykonanych badań i inwentaryzacji w dostępnych źródłach publicznych (Bank Danych o Lasach, naukowcy, instytuty, uczelnie, prace doktorskie, Google Scholar);
- wykorzystanie zebranych informacji do projektowania użytków ekologicznych.
8.Wyznaczyć lasy o zwiększonej funkcji społecznej przy wykorzystaniu istniejącej infrastruktury i tras spacerowych
- potraktowanie istniejącej infrastruktury turystyczno- rekreacyjnej, w tym również wykorzystywanej przez Centrum Edukacji Leśnej w Celestynowie, jako bazy do wyznaczenia lasów społecznych;
- wyznaczenie lasów społecznych wokół pozostałych ścieżek spacerowych, miejsc widokowych uczęszczanych przez społeczność lokalną.
9.Edukacja ekologiczna jako przeciwwaga do edukacji leśnej, petycje, poznawanie lasu w lesie a nie w Ośrodku, usługi przewodnickie – Centrum edukacji ekologicznej przy Stowarzyszeniu- wzorce
- przygotowanie 3 scenariuszy edukacyjnych dla szkół i rodzin z dziećmi, placówek dydaktyczno oświatowych, wychowawczych w Warszawie;
- wystosowanie scenariuszy edukacyjnych do wskazanych podmiotów poprzez bezpośrednie rozmowy z kierownikami placówek;
- wykorzystanie istniejącej infrastruktury Centrum Edukacji Leśnej w Celestynowie do prowadzenia konkurencyjnej edukacji ekologicznej.
10.Przygotowanie się do stworzenia takiego PULu, który będzie przyjazny dla środowiska- ograniczenie zrębów zupełnych, odnowienia naturalne, wyznaczanie obszarów ważnych społecznie
- stopniowe i rozproszone kierowanie licznych postulatów w sprawie zmiany PULu: nieformalna korespondencja z BULiGL, liczne pisma do nadleśnictw i RDLP z określonymi postulatami, rozmowy z samorządami, w tym spotkania online organizowane dla samorządów, petycje online i zbieranie podpisów w ramach kampanii Wspólny Las, spacery wiążące ludzi z lasem i artykuły/ relacje z tych spacerów, zajęcia edukacyjne z przewodnikiem i artykuły/ relacje z tych zajęć.
11.Dążenia grupy są w sprzeczności z rozwojem Celestynowa – wpływ na MPZP
- zapoznanie się z MPZP wszystkich miejscowości w gminie Celestynów i wyłapanie jego mocnych i słabych stron w kontekście celów grupy (https://bip.celestynow.pl/public/?id=107436);
- bezpośredni udział w tworzeniu MPZP, budowanie krótkich kampanii społecznych określających problemy rozwoju gminy Celestynów, kierowanie postulatów i kierunków rozwoju zgodnych z potrzebą zachowania Puszczy Mazowieckiej.
12.Ostrożny dialog z leśnikami – prezentacje ze szkolenia
- wykorzystanie uwag i propozycji przedstawionych podczas szkolenia dla grup projektowych w sprawie dialogu z leśnikami.
13.Mieszkańcy i ich głos w sprawie lasu – kształtowanie opinii publicznej
- miękkie działania mające na celu uwrażliwienie ludzi na piękno lasu i Puszczy Mazowieckiej, emocjonalne związanie ludzi z lasem – budowa i rozwój fanpage na FB, liczne ładne zdjęcia, relacje ze spacerów;
- określenie i stopniowa dystrybucja w mediach problemów i zagrożeń dla Puszczy Mazowieckiej w celu określenia się społeczności lokalnej i samorządów wobec tych problemów i zagrożeń;
- przygotowanie postulatów społecznych i wykorzystanie ich do wprowadzenia zmiany w obowiązujących bądź przygotowywanych planach (MPZP, PUL). Działania w interesie publicznym.
14.Sposób ankietowania użytkowników lasu
- przygotowanie mapy planowanych rębni i treści petycji;
- osobiste odwiedziny posesji w sobotę/ niedzielę i zbieranie podpisów;
- przygotowanie petycji online i jej płatna promocja ze wskazaniem obszaru dystrybucji promocji.
15.Zdefiniowanie ‘społeczności lokalnej’ w oparciu o przyjezdnych, usług ekosystemowych i sposobu korzystania z tych usług przez społeczność lokalną
- opracowanie ekspertyzy wskazującej na wartości społeczne i przyrodnicze, listę użytkowników lasu i usługi ekosystemowe z których oni korzystają;
- konsolidacja użytkowników lasu wokół ekspertyzy – bezpośrednie przedstawienie treści ekspertyzy dla kierowników/liderów jednostek/ organizacji/ grup nieformalnych. W przypadku rozproszonych użytkowników lasu, którymi są rodziny z dziećmi- przedstawienie ekspertyzy na władz poziomie powiatu, miasta, gminy;
- uzyskanie zgody co do zawartości merytorycznej ekspertyzy;
- zebranie pieczątek pod ekspertyzą;
- określenie zagrożeń i oczekiwań społecznych wobec zarządcy lasu;
- przygotowanie Grupy roboczej, reprezentującej spójny pogląd na usługi świadczone przez las, zagrożenia dla tych usług i postulaty;
- udział Grupy roboczej w kształtowaniu PULu i MPZP.
16.Rozpoznanie polityczne w samorządzie i wnioskowanie o formy ochrony przyrody
- weryfikacja zależności politycznych, poglądów osób decyzyjnych w sprawie uchwał powołujących formy ochrony przyrody;
- przygotowanie projektu uchwały powołującej Zespół Przyrodniczo- Krajobrazowy z działaniami ochrony czynnej drzewostanów przed rębniami I, II, III;
- prezentacja treści uchwały na sesji rady gminy, uzyskanie opinii RDOŚ i głosowanie za utworzeniem ZPK.
17.Wykonanie ekspertyzy wskazującej na trwałość, dynamikę i kierunku rozwoju ekosystemów, po ich wyłączeniu z gospodarki leśnej
- utworzenie Zespołu Przyrodniczo Krajobrazowego z działaniami ochrony czynnej drzewostanów przez rębniami I, II, II wymaga opracowania tarczy ochronnej w postaci ekspertyzy wskazującej na trwałość, dynamikę i kierunki rozwoju ekosystemów borów sosnowych, po odstąpieniu od ich użytkowania rębniami wielkopowierzchniowymi;
- zaangażowanie eksperta, który opracuje opinię, na podstawie reprezentatywnych próbek ekosystemów Puszczy Mazowieckiej, zgodnie z metodyką stosowaną w fitosocjologii.
18.Materiały dotyczące alternatywnych metod gospodarowania borami sosnowymi
- za pośrednictwem zespołu projektowego, zwrócenie się do ekspertów zaangażowanych do projektu o przekazanie wszelkich znanych opracowań naukowych dotyczących alternatywnych metod gospodarowania borami sosnowymi;
- skontaktowanie się z pracownikami BULiGL, IBL, Klubem Przyrodników- Paweł Pawlaczyk, Jerzym Paruselem.
19.Cele do osiągnięcia: grupa chce zaniechać rębni na wydmach i bagnach i w lasach społecznych. Na pozostałym terenie powinno być drewno pozyskiwane ale innymi metodami niż rębnie. Grupa postuluje o systemową zmianę – stworzenie perspektywy powstania Puszczy Mazowieckiej w ciągu 20- 30 lat a nie o mniejsze obszary
- zbudowanie sojuszu społecznego, który wystosuje wspólne postulaty do PULu i MPZG;
- podwyższenie wieku rębności dla sosny do 140 lat w nowym PULu;
- wyznaczenie lasów społecznych;
- powołanie Zespołu Przyrodniczo – Krajobrazowego;
- powołanie użytków ekologicznych dla wydm śródlądowych i torfowisk; wysokich/przejściowych i jeziorek dystroficznych z otaczającymi je torfowiskami.
Lista wątków, spisana z nagrania audio, wykonanego podczas wizyty u grupy
- lasy zbliżone powierzchniowo do Kampinosu;
- jest jeden duży kompleks leśny Maciejowice- Osiecko;
- duży obszar leśny ale słabo chroniony;
- północne lasy są istotne społecznie;
- południowe lasy są bez osiedli mieszkaniowych i presja społeczna na leśnictwo jest mniejsza;
- północna część wpisuje się w Zielony Pierścień ale nie jest formalnie w inicjatywie;
- grupa jest w kontakcie z Zielonym Pierścieniem;
- nadleśnictwo Celestynów i Garwolin;
- grupa nie chce dzielić lasu na część w Zielonym Pierścieniu i poza, bo może to skutkować zwiększoną wycinką w obszarach poza ZP;
- nadleśnictwo Garwolin- mniejsza presja leśnictwa na lasy;
- ryzyko cięć lasów prywatnych w nadleśnictwie Garwolin, gdzie lasów prywatnych jest dużo;
- są tereny zarastające, użytki porolne zalesione, naturalna sukcesja sosny;
- wydmy i bagna w lesie;
- potrzebna mapa interaktywna dla nadleśnictwa Celestynów;
- wymiana informacji z BULiGL w sprawie projektu PULu Nadleśnictwo Garwolin – pomysły na nieformalną ścieżkę;
- zgłosić do BULiGL mapę cennych lasów społecznych z pominięciem leśników;
- kontakty z leśnikami: Celestynów: nadleśniczy i ekipa świetnie zorientowane na grę PR, mają pion Centrum Edukacji Leśnej, występują w Echach leśnych, nadleśniczy wie jak rozmawiać z obywatelami. Garwolin: nadleśniczy u końca kariery, XIX wieczne myślenie o lesie, las bez leśników rozpadnie się. Jest nieufny do wszystkich organizacji przyrodniczych;
- Garwolin- po zastępcy nadleśniczego – osoba która jest przyrodnikiem – nie uznaje ochrony czynnej, tylko bierna;
- co to jest gatunek chroniony i dlaczego go chronimy. Czy należy chronić gatunki czy może procesy naturalne;
- Garwolin – wyznaczyło lasy użyteczne społecznie. Grupa wysłała pisma do pana Dawidziuka- nadleśniczego nadleśnictwa Celestynów – brak reakcji, po ponagleniu cisza (pytanie dotyczyło spotkania ZLW), drugie do pana nadleśniczego z nadleśnictwa Garwolin tutaj po tygodniu była odpowiedź, w której było napisane że jeśli tylko coś się wydarzy to natychmiast. Po dwóch tygodniach przyszło kolejne pismo, informujące o tym, żeby się przygotować – spotkanie odbędzie się w II połowie września. Spotkanie odbędzie się 27 września we wtorek o godzinie 12.00;
- pytanie czy grupa jest gotowa na udział w ZLW;
- pułapka- głosowanie za lub przeciw w kwestii powołania lasów o zwiększonej funkcji społecznej, wyjdzie oficjalny komunikat od nadleśnictwa, że mieszkańcy nie chcieli lasów o zwiększonej funkcji społecznej;
- grupa nie wie, kogo zaprosi nadleśniczy nadleśnictwa Garwolin do ZPK;
- wydmy- czy są ujęte jako siedlisko Natura 2000 w BDL – propozycja inwentaryzacji;
- nie ma presji gospodarczej na użytkowanie wydm;
- ścieżki i tablice informujące o wycince;
- sprawdzić projekty leśników : chiropterologia, ornitologia, projekty unijne;
- lasy u grupy: pod sosnami podrosty dębowe, klon, jarząb na piasku;
- drzewostan dorastający 50 +;
- wyznaczyć lasy o zwiększonej funkcji społecznej wokół wszystkich ścieżek spacerowych, wydeptanych przez mieszkańców. Również ścieżki oznakowane przez PGL LP- jako grunt, bazę do wytyczenia lasów z zwiększonej funkcji społecznej;
- przygotowanie mapy z ścieżkami, zinwentaryzować je wszystkie, zrobić bufory;
- stworzenie paradoksu: w ramach dialogu z art. 14 zarządzenia 58 już teraz wyznaczyć lasy o zwiększonej funkcji społecznej i czekać, aż będą w nich wykonywane przewidziane w PUL wycinki;
- obszar po rębni zupełnej – czym odnowione. Są miejsca wzdłuż dróg asfaltowych, gdzie są gleby podmokłe, czemu nie odnowione olchą lub brzozą- wniosek do nadleśnictwa o wyjaśnienia;
- pytanie o szkolenie z komunikacji i negocjacji- czy grupa chce skorzystać. Trzeba się zaangażować w cały cykl. Grupa zainteresowana;
- widoczne szlaki zrywkowe po ścieżkach spacerowych;
- niech grupa pobierze Locusa i zinwentaryzuje ścieżki wydeptane i PGL LP
- stowarzyszenie powstało w wyniku obserwacji rębni, których jest więcej niż potrzeba w tych lasach;
- leśnicy angażowali do sadzenia, grupa przekonała się że to manipulacja;
- zapraszanie do sadzenia lasu niczym zapraszanie do kościoła, w celu bezpośredniego zaangażowania ludzi w gospodarkę leśną i jej życie – niech ludzie sami poczują się częścią gospodarki leśnej;
- jeśli leśnicy zapraszają do sadzenia lasu- to trzeba podpisać umowę wolontariatu;
- wycinka lasu pod powiększenie Centrum edukacji leśnej w Celestynowie – status, działalność PG, skutki angażowania społeczności lokalnej w działania gospodarcze, przeciwdziałanie/ propozycje;
- petycja, spacery z mieszkańcami, rozmowy o lesie naturalnym;
- grupa jest w stanie prowadzić edukację ekologiczną, jako przeciwwagę do edukacji leśnej;
- tabliczka na drodze dojazdowej lub baner- Centrum edukacji ekologicznej;
- opinia: Centrum edukacji leśnej zbudowane za pieniądze UE, po to, żeby skanalizować turystykę i odciągnąć ludzi od lasu. Leśnicy twierdzą, że największym zagrożeniem dla lasu są ludzie;
- opinia: Centrum edukacji leśnej powstało, żeby zmniejszyć presję społeczną na lasy;
- opinia: sprofilowanie przekazu- ludzie nie mają widzieć naturalnego lasu;
- Centrum edukacji leśnej jest zamknięte w soboty i niedziele;
- opinia: Centrum edukacji leśnej -sformatowanie ludzi;
- blokowanie Centrum edukacji leśnej lub trwającej rębni w bezpośrednim sąsiedztwie Centrum- jako przeciwwaga do edukacji leśnej i nakreślenie paradoksu jakim jest likwidacja lasu w sąsiedztwie Centrum. Paradoks – nadleśniczy systematycznie odmawia grupie rozmów o wyznaczenia lasów społecznych a jednocześnie obok leśnicy robią edukację społeczną w Centrum;
- czy grupa ma strategię w sprawie rozmów z leśnikami – działania legalne, przygotowanie się do takiego PULu, który będzie przyjazny dla środowiska- ograniczenie zrębów zupełnych, odnowienia naturalne, wyznaczanie obszarów ważnych społecznie;
- opinia: edukacja leśna – uporządkowany las przez gospodarza;
- edukacja leśna – plac zabaw dla dzieci jak na osiedlu;
- grupa organizuje spacery z Wajrakiem i inne spacery- 10- 80 osób;
- grupa chce las – priorytet – żeby wróciła Puszcza Mazowiecka;
- grupa chce, żeby za kilka lat był tu rezerwat;
- grupa chce, żeby wrócił tutaj las naturalny;
- dążenia grupy są w sprzeczności z rozwojem Celestynowa;
- był plan zalesienia Polski – dopłaty leśne. Tutaj są naturalne odnowieni lasu na gruntach prywatnych;
- wydma w sąsiedztwie Centrum- rezerwat z otuliną – konflikt możliwy z Centrum edukacji leśnej;
- grupa ma umiarkowane podejście do Centrum edukacji leśnej – współpracują z nimi (uwaga – nadleśniczy odmawia rozmów o lesie społecznym);
- grupa uważa, że Centrum powinno współpracować z organizacjami przyrodniczymi, szerzej, nie tylko zdanie leśniczych;
- opinia – każde nadleśnictwo dostaje kopertę: 80 % przekazu, 20 % własnej inicjatyw. Na tablicach edukacyjnych leśników nigdy nie spotkacie się z edukacją ekologiczną, np. informacji o grądzie środkowoeuropejskim;
- opinia grupy- wśród leśników są różne poglądy ale jest duża autonomia nadleśnictw. Młodzi leśnicy mają inne podejście;
- opinia grupy: zastępca nadleśniczego uważa, że wypchane zwierzęta to nie jest współczesny przekaz;
- opinia grupy: jest potencjał, gdyby nastąpiły zmiany w centrali leśnej (GDLP);
- żeby cokolwiek zmienić, trzeba prowadzić totalny dyskurs- Dyrekcja będzie sterować nadleśnictwami. Trzeba prowadzić dyskurs na wielu szczeblach;
- Dni Puszczy Mazowieckiej grupa organizowała z partnerem- Lasami Państwowymi w Centrum edukacji leśnej – u grupy były głosy przeciwne wchodzenia w partnerstwo z PGL LP. Niech grupa zrobi własne Centrum edukacji ekologicznej – jako konkurencja;
- grupa uważa że gospodarzami na terenie Lasów Państwowych będą zawsze PGL LP, tak jak na terenie gminy gospodarzem jest wójt;
- opinia: Nadleśniczy powinien być wybierany w wyborach demokratycznych. Dlaczego nadleśniczy, jeśli zarządza gruntami Skarbu Państwa, nie jest wybierany w demokratycznych wyborach. Gdyby tak było, to Dyrekcja Regionalna Lasów Państwowych nie wysłałaby “nadleśniczych spadochroniarzy”, którzy nie są związani ze społecznością lokalną;
- na co trzeba uważać w dialogu z leśnikami: przykład grupy Ratujmy Las Mokrzański zarządzenia 58, rozmowy, eksperyment i wymanewrowanie, wyczulenie na sterowanie procesami decyzyjnymi z góry;
- jeśli mieszkańcy a nie ekolodzy chcą lasu, wówczas leśnicy ustępują robiąc z ustępstwa PR;
- zbudowanie grupy do rozmów z PGL LP, która będzie reprezentować mieszkańców, w skład której będą wchodzić samorządowcy;
- grupa nie robi petycji – nadleśniczy, który nie potrafi się ułożyć ze społecznością lokalną, jest przenoszony do nadleśnictwa, gdzie sobie z tym poradzi. Jeśli grupa będzie miała poparcie społeczności lokalnej, wówczas będzie reprezentować interes publiczny;
- kierując postulaty, jako Stowarzyszenie, jesteście traktowani jako zamknięta grupka ludzi, która czegoś chce. Każda organizacja społeczna w Polsce, ma z założenia reprezentować interes publiczny. Jeśli chcecie reprezentować interes publiczny, róbcie petycję, niech mieszkańcy wyrażają swoje poglądy;
- zbieranie podpisów ręcznie poprzez wizyty w domach;
- grupa chce najpierw pokazać las, potem dopiero petycja;
- Warszawa jest związana z tym lasem i ludzie przyjezdni wpisują się w definicję społeczności lokalnej;
- wyczulenie: leśnicy będą pytać o kody pocztowe osób, które podpisały petycję;
- na spacerach, które organizuje grupa w Garwolinie, jest bardzo mało osób lokalnych
propozycja: przygotować mapę Lasy i obywatele z czerwonymi plamami do wycięcia; - jako Stowarzyszenie nie przebijecie się – według leśników stowarzyszenia to zamknięte grupki, które mają swoje „widzimisię”;
- dużo organizacji ekologicznych w Polsce w tej chwili skupia się na wspieraniu obywateli;
- sprawdzić, co wójt sądzi o lesie – wykonać rozpoznanie polityczne- kto z kim pije wódkę. Adresowanie postulatów na ślepo, nie jest racjonalne;
- wyczulenie na pułapki, na wszystkich etapach dialogu, aż do poziomu zatwierdzenie PULu – Las Miejski Giżycko, Ratujmy Las Mokrzański, Las Rokitnicko- Miechowski – dobry, zrównoważony dialog, który kończy się oszustwem. Rozmawiamy z ludźmi dorosłymi, wykształconymi, którzy są rozsądni, szanują się nawzajem i szanują nas a na końcu wychodzi zupełnie co innego niż byśmy oczekiwali;
- lokalsi myślą co innego o lesie niż przyjezdni. Jest rozdźwięk. Podejście jak „mieszczucha” i „wieśniaka” do lasu;
- propozycja- adaptacja rozwiązań z Augustowa – Zespół Przyrodniczo- Krajobrazowy – sposób gospodarowania litymi sośninami. Zatrudnienie eksperta do wykonania prognozy dynamiki i trwałości ekosystemów leśnych na kolejne 20- 50 lat;
- Adam Bohdan ma materiały dotyczące gospodarowania sosną. Grupa potrzebuje jeszcze więcej materiałów dotyczących gospodarowania borami sosnowymi;
- grupa chce zaniechać rębni na wydmach i bagnach i w lasach społecznych. Na pozostałym terenie powinno być drewno pozyskiwane ale innymi metodami niż rębnie;
- grupa postuluje o systemową zmianę – stworzenie perspektywy powstania Puszczy Mazowieckiej w ciągu 20- 30 lat a nie o mniejsze obszary.
Wykonawca: Adrian Grzegorz, Fundacja Las Naturalny