OPINIA PRAWNIKA NA TEMAT INWESTYCJI DROGOWEJ – Ratujmy Puszczę Darżlubską [6 kwietnia 2022]

[6 kwietnia 2022]

[Ratujmy Puszczę Darżlubską]

Poniżej znajduje się opinia prawnika w odpowiedzi na wasze pytania

Wasze pytania:

1. Czy Pana/Pani zdaniem korzystniej jest już teraz, czyli na etapie trwającego postępowania, złożyć pismo do RDOŚ wykazujące nieścisłości dot. obecnego statusu drogi i do zasadności uznawania stanu obecnego za istniejącą drogę (w. przepisów ustawy o drogach publicznych i ustawy prawo budowlane) oraz ewentualnie zaskarżyć uchwałę powiatu wejherowskiego uznającego drogę 1442G za drogę powiatową? Czy lepiej taką czynność wykonać już po wydaniu decyzji środowiskowej dla inwestycji? Który moment może być dla nas korzystniejszych w zakresie ew. możliwego przedłużenia wszystkich procedur niezbędnych do wydania pozwolenia na budowę? Obawiamy się, że podjęcie takiej interwencji przed wydaniem decyzji spowoduje, że RDOŚ wezwie inwestora do sprostowania tej kwestii, ujednolicenia nazewnictwa i uzna sprawę za załatwioną. A jeśli podejmiemy temat jako odwołanie od decyzji środowiskowej i znając jej szczegóły to może mamy większą szansę na spowolnienie procesu bo organ uzna, że ze względu na wykazane przez nas nieścisłości trzeba wznowić postępowanie lub anulować decyzję jako wydaną w oparciu o błędne przesłanki? (oczywiście zakładamy, że z takim pismem i ew. wnioskiem o uchylenie decyzji wystąpi organizacja na prawach strony).

2. Czy z punktu widzenia przepisów środowiskowych i innych procedura, zakres niezbędnych dokumentów czy jakiekolwiek inne warunki różnią się w przypadku inwestycji polegającej na budowie drogi o tych dla inwestycji przebudowy drogi? Czy w przypadku budowy nowej drogi celowość i zasadność podjęcia inwestycji winna być mocniej wykazana niż dla przebudowy, przy założeniu że budowa znacznie bardziej ingeruje w środowisko niż przebudowa? Stoimy na stanowisku, że budowa/przebudowa tej drogi nie jest koniecznością, a jej powstanie ze względów środowiskowych oraz chociażby warunków komunikacji w mieście Wejherowie jest wysoce szkodliwe. Nikt nie wykazał jak dotąd rzetelnych badań wskazujących na potrzebę budowy drogi, w debacie pojawiały się różne lecz mało przekonujące argumenty za budową. Prawdopodobnie argumentacja inwestora przemawiająca za budową drogi zasadza się na założeniu, że jest to właśnie tylko „przebudowa”, a nie coś nowego. Więc zastanawia nas dodatkowo, czy zmiana statusu inwestycji z przebudowy na budowę, poza ew. konieczną modyfikacją procedury, może również osłabić argumentację inwestora?

Odpowiedzi prawnika:

Ad. 1 pytanie z zakresu taktyki w postępowaniu – moim zdaniem – nawet w postępowaniu odwoławczym organ przeprowadzający postępowanie na nowo może ją zmienić. Najkorzystniejszy scenariusz to taki w którym postępowania trafia do WSA i WSA uchyla decyzje organów obu instancji, wtedy postępowanie toczy się od początku. Najczęściej zarzut do obu decyzji będzie zasadny gdy wprowadza element nowości, że organ czegoś nie zbadał dostatecznie wnikliwie. Nie jestem w stanie udzielić jednoznacznej odpowiedzi na pytanie ponieważ tę kwestię ocenić należy z punktu widzenia przyrodniczego tj. zastanowić się, czy mimo błędnie stosowanych pojęć warunki przedsięwzięcia biorą pod uwagę budowę lub przebudowę. Innymi słowy czy mimo, iż mowa o przebudowie, warunki dla realizacji przedsięwzięcia są dobrane jak do budowy. Z punktu widzenia interesu strony, strona będzie zawsze raczej wskazywać, że decyzja nie bierze pod uwagę wszystkich istotnych warunków środowiskowych. Ryzykiem w „trzymaniu tej okoliczności na ostatnią chwilę” jest to, że np. WSA może stwierdzić, że nie miało to istotnego znaczenia i są błędy jedynie w terminologii. Finalnie, ja powołałbym się na błędne ustalenie stanu faktycznego już w odwołaniu.

Ad. 2. Odpowiadając syntetycznie na zagadnienie drugie: – decyzja środowiskowa poprzedza inne decyzje w procesie budowlanym (np. pozwolenie na budowę, WZ itd) i nie ma większego znaczenia jakie jest zamierzenie inwestycyjne, jeśli określa warunki środowiskowe dla zamierzonego przedsięwzięcia,- celowość i sens danej inwestycji to nie jest przedmiot decyzji środowiskowej,- warunki dla budowy lub przebudowy drogi będą inne – trzeba zidentyfikować w decyzji poprawnie zagrożenia dla środowiska i im zaradzić aby środowisko jak najmniej ucierpiało, udział społeczny w postępowaniu może dostarczyć wiedzy organu o nieuwzględnionych np. gatunkach chronionych, oddziaływania na strefy ochrony lub ochronne i organ musi się odnieść do tych uwag i je uwzględnić – jeśli są dowody na pominięciu czegoś w decyzji; siłą rzeczy jeśli droga istniała to lepsze parametry drogi zwiększą np. prawdopodobieństwo potrącenia zwierzęcia lub rozjechania płaza, ale z kolei budowa drogi tam gdzie jej nie było musi uwzględniać jakie zagrożenia w ogóle powstaną – i tym się różnią obie inwestycje- art.  90. ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko określa, że:
Po przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko RDOŚ wydaje postanowienie w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia.
Jeżeli z oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko wynika, że przedsięwzięcie może znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, RDOŚ odmawia uzgodnienia realizacji przedsięwzięcia.

Wynika stąd, że inwestycja poza obszarem natura 2000 i tak nastąpi, a postępowanie określi warunki na jakich ma nastąpić. Czasem jednak warunki jakie trzeba spełnić powodują, że inwestycja staje się dużo kosztowniejsza, więc decyduje aspekt ekonomiczny.

Wykonawca: prawnik projektowy

Autor: Adrian Grzegorz, Fundacja Las Naturalny